Tọa lạc uy nghiêm dưới chân danh thắng Ngũ Hành Sơn huyền thoại, Làng đá mỹ nghệ Non Nước không chỉ là một điểm đến du lịch nổi tiếng của Đà Nẵng mà còn là một biểu tượng sống động của di sản văn hóa, nơi những phiến đá vô tri được thổi hồn, hóa thành những kiệt tác nghệ thuật trường tồn với thời gian. Trải qua hơn 4 thế kỷ thăng trầm, Làng đá mỹ nghệ Non Nước đã và đang viết tiếp câu chuyện về sự tài hoa, lòng yêu nghề và tinh thần sáng tạo không ngừng của những người con xứ Quảng.

Làng Đá Mỹ Nghệ Non Nước: Hành Trình Lịch Sử Từ Thuở Khai Hoang

Lịch sử của Làng đá mỹ nghệ Non Nước gắn liền với hành trình khai phá vùng đất phương Nam của dân tộc. Theo các bậc cao niên trong làng kể lại, vào khoảng cuối thế kỷ 17, đầu thế kỷ 18, một nghệ nhân tài hoa tên là Huỳnh Bá Quát từ Thanh Hóa đã đến định cư tại chân núi Ngũ Hành Sơn. Với con mắt tinh tường của một người thợ lành nghề, ông đã phát hiện ra nguồn đá cẩm thạch quý hiếm với nhiều màu sắc vân vi tuyệt đẹp tại đây.

Ban đầu, những sản phẩm đầu tiên của ông chỉ là những vật dụng đơn sơ phục vụ đời sống hàng ngày như cối, chày, bia mộ. Dần dần, tiếng lành đồn xa, những sản phẩm đá mỹ nghệ của ông được người dân trong vùng và các địa phương lân cận yêu thích và tìm mua. Nhận thấy tiềm năng phát triển của nghề, ông đã truyền dạy kỹ thuật chế tác đá cho con cháu và những người dân trong làng. Từ đó, một làng nghề mới đã được hình thành và phát triển, đặt nền móng cho Làng đá mỹ nghệ Non Nước ngày nay.

Dưới triều đại nhà Nguyễn, vào thế kỷ 19, nghề điêu khắc đá ở Non Nước có một bước phát triển vượt bậc. Khi triều đình cho xây dựng nhiều cung điện, lăng tẩm ở Huế, những người thợ giỏi của làng đã được triệu tập về kinh đô để chế tác các công trình kiến trúc bằng đá. Nhiều người đã được vua ban chức tước, phẩm hàm Cửu phẩm, khẳng định tài năng và vị thế của nghệ nhân Non Nước.

Trải qua bao biến cố của lịch sử, những người con của Làng đá mỹ nghệ Non Nước vẫn một lòng kiên trì giữ lửa nghề. Họ không ngừng học hỏi, sáng tạo để làm ra những sản phẩm ngày càng tinh xảo, đáp ứng thị hiếu đa dạng của khách hàng. Ngày nay, làng nghề đã có hơn 500 cơ sở sản xuất, kinh doanh, thu hút hàng ngàn lao động và trở thành một điểm đến không thể bỏ qua trên bản đồ du lịch Đà Nẵng. Đặc biệt, vào năm 2014, Làng đá mỹ nghệ Non Nước đã vinh dự được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, một sự ghi nhận xứng đáng cho những giá trị lịch sử và văn hóa to lớn mà làng nghề đã tạo dựng và gìn giữ.

Nét Độc Đáo Làm Nên Thương Hiệu Làng Đá Mỹ Nghệ Non Nước

Sức hấp dẫn của Làng đá mỹ nghệ Non Nước không chỉ đến từ lịch sử lâu đời mà còn ở những nét độc đáo trong từng sản phẩm và quy trình chế tác.

Nguồn Nguyên Liệu Đá Cẩm Thạch Quý Hiếm

Ban đầu, các nghệ nhân sử dụng nguồn đá tại chỗ từ núi Ngũ Hành Sơn. Loại đá cẩm thạch ở đây có nhiều màu sắc phong phú như trắng sữa, hồng phớt, xanh rêu, xám vân mây, đen tuyền… Mỗi màu đá mang một vẻ đẹp riêng, tạo nên sự đa dạng và độc đáo cho sản phẩm. Tuy nhiên, để bảo tồn di tích và cảnh quan thiên nhiên, việc khai thác đá tại Ngũ Hành Sơn đã bị hạn chế. Ngày nay, các cơ sở sản xuất chủ yếu nhập khẩu đá nguyên liệu từ các tỉnh thành khác trong nước như Thanh Hóa, Nghệ An, Yên Bái và cả từ nước ngoài. Dù nguồn nguyên liệu có thay đổi, nhưng với kinh nghiệm được truyền lại qua nhiều thế hệ, các nghệ nhân Non Nước vẫn biết cách lựa chọn những khối đá tốt nhất, phù hợp nhất để tạo ra những tác phẩm có giá trị thẩm mỹ cao.

Sự Đa Dạng Của Sản Phẩm

Một trong những yếu tố làm nên tên tuổi của Làng đá mỹ nghệ Non Nước chính là sự đa dạng và phong phú của các loại hình sản phẩm. Từ những vật dụng nhỏ bé, gần gũi trong đời sống hàng ngày đến những công trình kiến trúc, nghệ thuật hoành tráng, tất cả đều có thể được tìm thấy tại đây.

• Tượng nghệ thuật: Đây là dòng sản phẩm chủ đạo và nổi tiếng nhất của làng nghề. Các nghệ nhân Non Nước có thể tạc nên vô số các loại tượng với nhiều chủ đề khác nhau:
  • Tượng Phật giáo: Tượng Phật Thích Ca, Quan Âm Bồ Tát, Di Lặc, A Di Đà… được chế tác với nhiều kích thước, từ những pho tượng nhỏ để thờ tại gia cho đến những bức đại tượng được đặt ở các ngôi chùa lớn. Mỗi pho tượng đều toát lên vẻ từ bi, thanh thoát, mang lại cảm giác bình an cho người chiêm bái.
  • Tượng các vị thần trong tín ngưỡng dân gian: Tượng các vị La Hán, tượng Tam Đa Phúc – Lộc – Thọ, tượng Quan Công…
  • Tượng danh nhân lịch sử, văn hóa: Tượng các vị vua, các anh hùng dân tộc…
  • Tượng nghệ thuật trang trí: Tượng các cô gái Việt Nam trong tà áo dài thướt tha, tượng các loài vật trong bộ 12 con giáp, các linh vật phong thủy như rồng, lân, quy, phụng, tỳ hưu, thiềm thừ…
• Sản phẩm trang trí nội, ngoại thất: Các loại đèn đá, lan can, bàn ghế đá, chậu hoa, hòn non bộ… mang lại vẻ đẹp sang trọng và gần gũi với thiên nhiên cho không gian sống.
• Đồ trang sức và vật phẩm lưu niệm: Vòng tay, chuỗi hạt, mặt dây chuyền, nhẫn… được làm từ đá cẩm thạch với nhiều màu sắc bắt mắt là những món quà lưu niệm ý nghĩa mà du khách thường lựa chọn khi đến thăm Làng đá mỹ nghệ Non Nước.
• Sản phẩm mang đậm dấu ấn văn hóa Chăm Pa: Với vị trí địa lý gần với thánh địa Mỹ Sơn, các nghệ nhân Non Nước đã tiếp thu và đưa những họa tiết, hình tượng của văn hóa Chăm Pa vào trong tác phẩm của mình, tạo nên những sản phẩm độc đáo, mang giá trị văn hóa, lịch sử sâu sắc.

Quy Trình Chế Tác Công Phu và Tỉ Mỉ

Để biến một khối đá thô ráp thành một tác phẩm nghệ thuật tinh xảo, người thợ điêu khắc tại Làng đá mỹ nghệ Non Nước phải trải qua một quy trình gồm nhiều công đoạn, đòi hỏi sự kiên nhẫn, tỉ mỉ và tay nghề cao.

1. Chọn và xẻ đá: Đây là công đoạn đầu tiên và rất quan trọng. Người thợ phải có kinh nghiệm để nhận biết “vân” đá, “màu” đá để lựa chọn khối đá phù hợp với tác phẩm dự định chế tác. Sau đó, đá sẽ được xẻ thành các phôi có kích thước tương đối.
2. Vẽ phác thảo và tạo dáng: Người nghệ nhân sẽ phác thảo hình dáng của tác phẩm lên phôi đá. Đây là lúc trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của người thợ được phát huy tối đa. Sau đó, họ sẽ dùng các dụng cụ như búa, đục để đẽo gọt, loại bỏ những phần đá thừa, tạo nên hình dáng cơ bản cho sản phẩm.
3. Đi vào chi tiết: Đây là công đoạn khó khăn và đòi hỏi sự tinh xảo nhất. Người thợ sẽ sử dụng những dụng cụ nhỏ hơn để chạm khắc các chi tiết như mắt, mũi, miệng, hoa văn… cho tác phẩm. Công đoạn này quyết định đến cái “hồn” của sản phẩm, đòi hỏi người thợ không chỉ có tay nghề cao mà còn phải có tâm hồn nghệ sĩ.
4. Mài và đánh bóng: Sau khi đã hoàn thiện phần chạm khắc, sản phẩm sẽ được mài nhẵn và đánh bóng. Công đoạn này làm cho bề mặt đá trở nên bóng loáng, làm nổi bật lên những đường vân và màu sắc tự nhiên của đá. Trước đây, công việc này được làm thủ công bằng giấy nhám, tốn rất nhiều thời gian và công sức. Ngày nay, với sự hỗ trợ của máy móc, công đoạn này đã trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Khám Phá Làng Đá Mỹ Nghệ Non Nước: Một Trải Nghiệm Văn Hóa Độc Đáo

Đến với Làng đá mỹ nghệ Non Nước, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật độc đáo mà còn có cơ hội tìm hiểu về một làng nghề truyền thống có lịch sử hàng trăm năm.

Tham Quan Các Xưởng Chế Tác

Dạo bước trên con đường chính của làng nghề, du khách sẽ bắt gặp hàng trăm cửa hàng, xưởng sản xuất san sát nhau. Tiếng máy cắt đá, tiếng đục, tiếng mài vang lên rộn rã tạo nên một bản hòa tấu đặc trưng của làng nghề. Du khách có thể tự do vào tham quan các xưởng chế tác, tận mắt chứng kiến quy trình làm ra một sản phẩm đá mỹ nghệ, từ một khối đá vô tri cho đến khi trở thành một tác phẩm hoàn chỉnh. Đây là cơ hội để du khách hiểu thêm về sự vất vả, công phu và tài hoa của những người thợ điêu khắc.

Lựa Chọn Những Món Quà Ý Nghĩa

Sau khi đã mãn nhãn với vô số các tác phẩm nghệ thuật, du khách có thể lựa chọn cho mình và người thân những món quà lưu niệm ý nghĩa. Từ những chiếc vòng tay, chuỗi hạt nhỏ xinh đến những bức tượng phong thủy tinh xảo, mỗi sản phẩm tại Làng đá mỹ nghệ Non Nước đều chứa đựng trong đó tâm huyết của người thợ và một phần linh khí của vùng đất Ngũ Hành Sơn huyền thoại. Khi mua sắm, du khách nên tham khảo giá ở một vài cửa hàng và có thể thương lượng để có được mức giá tốt nhất.

Kết Hợp Tham Quan Danh Thắng Ngũ Hành Sơn

Làng đá mỹ nghệ Non Nước nằm ngay dưới chân núi Ngũ Hành Sơn, vì vậy du khách có thể dễ dàng kết hợp tham quan cả hai địa điểm này trong cùng một chuyến đi. Sau khi khám phá làng nghề, du khách có thể đi bộ hoặc sử dụng thang máy để lên núi, viếng thăm các ngôi chùa cổ kính như chùa Linh Ứng, chùa Tam Thai, khám phá các hang động kỳ ảo như động Huyền Không, động Âm Phủ và ngắm nhìn toàn cảnh thành phố Đà Nẵng và bãi biển Non Nước thơ mộng từ trên cao.

Làng Đá Mỹ Nghệ Non Nước: Gìn Giữ Di Sản Và Hướng Tới Tương Lai

Trong bối cảnh đô thị hóa và sự phát triển mạnh mẽ của các ngành công nghiệp hiện đại, việc gìn giữ và phát triển các làng nghề truyền thống đang đối mặt với không ít thách thức. Tuy nhiên, với tình yêu nghề và sự năng động, sáng tạo, các thế hệ nghệ nhân của Làng đá mỹ nghệ Non Nước vẫn đang nỗ lực từng ngày để bảo tồn và phát huy những giá trị tinh hoa của cha ông để lại.

Nhiều nghệ nhân trẻ đã mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, cải tiến mẫu mã, tạo ra những dòng sản phẩm mới, phù hợp hơn với thị hiếu của thị trường hiện đại nhưng vẫn giữ được nét truyền thống đặc trưng. Bên cạnh đó, việc quảng bá sản phẩm qua các kênh trực tuyến, tham gia các hội chợ triển lãm trong và ngoài nước cũng được chú trọng, giúp đưa thương hiệu Làng đá mỹ nghệ Non Nước vươn xa hơn trên thị trường quốc tế.

Với bề dày lịch sử hơn 400 năm, với những giá trị văn hóa và nghệ thuật độc đáo, Làng đá mỹ nghệ Non Nước không chỉ là niềm tự hào của người dân Đà Nẵng mà còn là một viên ngọc quý trong kho tàng di sản văn hóa của dân tộc. Một chuyến viếng thăm nơi đây chắc chắn sẽ để lại trong lòng du khách những ấn tượng khó phai về một vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi con người và thiên nhiên hòa quyện, tạo nên những tuyệt tác bất hủ cùng thời gian.

Liên Hệ Thuê Xe Tự Lái Sân Bay Cam Ranh | Giao Xe Tận Nơi, Hỗ Trợ 24/7

Đầu tư gần 45 tỷ đồng, mở rộng làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước – Ngũ Hành Sơn